ชื่อกันว่า ไก่ชนชั้นดี สืบเชื้อสายมาจากไก่อู และไก่อูสืบเชื้อสายมาจากไก่บ้าน ส่วนไก่บ้านก็มีบรรพบุรุษมาจากไก่ป่าอีกทีหนึ่ง เมื่อมนุษย์นำไก่ป่ามาเลี้ยงจนปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมความเป็นอยู่ของมนุษย์ได้ดีแล้ว ได้รับการเอาใจใส่เลี้ยงดูเป็นอย่างดี การเลี้ยงไก่ชนและการเล่นชนไก่นับว่าเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตไทยและมีมานานแล้ว ทำให้เกิดการพัฒนาสายพันธุ์ไก่ชนจนเกิดความหลากหลายทางพันธุกรรม ไก่ชนไทยจึงมีอยู่ทุกจังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งมีความแตกต่างทั้งทางสรีระ จิตใจและเชิงชน วันนี้เราจะมาพูดถึงละกษะขอไก่อีสานกันต่อดีกว่า
- หน้าเขียดคันคาก หัวขี้โก๋
ไก่ที่หน้าเหมือนคางคกเชื่อว่าเป็นไก่ตีหนัก มีน้ำอดน้ำทนดีมาก และไก่ที่หน้ากลมเกลา แหลมยาวเหมือนหัวจิ้งเหลนเป็นไก่ที่มีเชิงชนฉลาดให้เสาะหาไก่มีที่ลักษณะแบบนี้มาเลี้ยง
- ขันตัด
เสียงขันชัด สั้นๆ ห้วน ๆ เชื่อว่าเป็นไก่ที่ชนดุดัน ใจร้อน ไม่กลัวไก่ตัวอื่น
- เสียงใหญ่ขันยาว
ถ้าไก่ตัวใดเสียงขันใหญ่และยาวเชื่อว่าเป็นไก่ปอดใหญ่ ตีลำโต และมีความทนทรหดเป็นเลิศ
- ย่างกำ
เวลาเดินต้องกำนิ้วเข้าหากันทุกย่างก้าว
- ส่อยล่าม
ขนสร้อยยาว ดก
- ไก่หมาน
ไก่ที่มีดีอยู่ในตัว ชนอย่างไรก็ชนะหรือเป็นรองอย่างมากก็เสมอ
การเลือกไก่เพื่อนำมาชนนั้นต้องดูสรีระเหล่านี้อย่างพิถีพิถันเป็นส่วนประกอบ โดยใช้หลักใหญ่ๆ 3 ประการมาพิจารณา คือ ใช้หลักวิทยาศาสตร์ หลักไสยศาสตร์และ ภูมิปัญญามาใช้ในการเลี้ยงไก่ชนอย่างผสมผสาน สอดคล้องและลงตัว
